Śmiało edytujcie strony na Wikipedii, czyli wywiad z katowiczaninem i geografem Markiem Mrozem

     

Marek Mróz, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Jak pewnie przeczytaliście poprzedni artykuł, dowiedzieliście się sporo o JaKropku, streamerze z Bydgoszczy. Sam byłem pod ogromnym wrażeniem, że ten gość specjalny zgodził się na wywiad. To był też pewien eksperyment z mojej strony, bo nigdy wcześniej nie prowadziłem wywiadu, więc improwizowałem, rozmawiając z Kropkiem. Jak wspomniałem w poprzednim wstępie, nie znając dobrze zasad, najpierw przeprowadziłem wywiad głosowy (rozmawialiśmy na Discordzie), ale potem musiałem go sumiennie przeredagować, bo nie wszystkie słowa były dobrze zrozumiałe. Dokonałem pewnych cięć, żeby tekst był klarowny i czytelny. Musiałem trochę go skrócić, ale bez przesady. Druga rozmowa przebiegła inaczej – napisałem maila, przedyskutowaliśmy kilka kwestii, wysłałem swoje pytania i voilà! Teraz mam dla was drugi wywiad, tym razem z Markiem Mrozem, znanym na Wikipedii jako MacQtosh (czyta się to Mak-kiu-tosz). To artykuł wyjątkowy, bo nikt wcześniej nie dokonał z nim takiego projektu, a moim zdaniem było warto. Jak zobaczycie w pytaniach i odpowiedziach Marka, mój gość wniósł wiele do polskiej Wikipedii, szczególnie w artykułach o Katowicach i czasami o okolicznych miastach. Dzięki niemu m.in. hasło o Katowicach otrzymało wyróżnienie „Artykuł na Medal”, a Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach (NOSPR) zdobyła tytuł „Dobrego Artykułu”. Marek przyczynił się do rozwoju artykułów o historii i architekturze Katowic, a ostatnio o tematyce związanej z przyrodą miasta, a to jeszcze nie koniec jego twórczej podróży. Planuje rozszerzyć wiele innych haseł, dzięki którym dowiecie się sporo o stolicy województwa śląskiego. Zapraszam do lektury!

1. Może tak na sam początek, żeby też czytelnicy mieli takie wprowadzenie od Ciebie, powiedz mi, kiedy założyłeś konto na Wikipedii, co Cię do tego skłoniło i jakie artykuły na sam początek edytowałeś?

Swoje obecne konto założyłem w 2011 roku, ale na Wikipedii działałem już przynajmniej od 2006 roku. Na początku były to artykuły o różnorodnej tematyce, bardziej eksperymenty niż poważne edycje. A co mnie skłoniło? Ciężko po tylu latach powiedzieć. Być może ciekawość, jaką dawała internetowa encyklopedia, którą każdy może edytować albo też chęć poszerzania informacji o miejscach bądź tematach, które mnie wtedy interesowały.

2. Jak widziałem na Twojej stronie na Wikipedii, z wykształcenia jesteś geografem. Chciałbyś coś powiedzieć na ten temat? Czemu akurat wybrałeś taki kierunek na studiach? Studiowałeś na Uniwersytecie Śląskim? Skąd pomysł, żeby połączyć zawód geografa z Wikipedią?

Tak, jestem absolwentem geografii na Uniwersytecie Śląskim. Wybór tego kierunku wynikał przede wszystkim z moich zainteresowań czy też zamiłowania do podróży. Na pewno wykształcenie pomaga mi w pracy nad Wikipedią, gdyż wiem gdzie i jak szukać danych materiałów czy źródeł do pisania artykułów o tematyce geograficznej i krajoznawczej, a i też studia dały pewien warsztat jak dane artykuły pisać.

3. W swojej dotychczasowej twórczości wikipedycznej skupiłeś się w głównej mierze na Katowicach (sądzę, że to Twoje rodzinne miasto?), ale też niekiedy napisałeś artykuły o miastach granicznych jak Siemianowice Śląskie, Mysłowice, itd. Czemu opisujesz ziemie, z których pochodzisz? Co chcesz przekazać tym sposobem osobom, które zaglądają na Twoje artykuły i czytają na Wikipedii?

 

Marek Mróz, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

 

W Katowicach się urodziłem i tu też mieszkam, stąd zainteresowanie tym miastem w Wikipedii, chociaż muszę przyznać, że przyszło to dopiero po latach. Owszem, w mojej działalności skupiam się na tej tematyce, lecz bardziej jako „odskocznię” od tematów mojego miasta czy też chęci pisania całkiem nowych artykułów opracowuję też hasła związane z inną tematyką czy też z sąsiednich miast. A co chcę przekazać? Powiedziałbym bardziej, że jest to dla mnie w pewien sposób promocja mojego miasta, jego dziedzictwa i stworzenie sposobu odkrywania swojej najbliższej przestrzeni przez katowiczan.

4. Nie ukrywam, zabrzmię jak dobrej rangi stalker, ale swego czasu potrafiłem codziennie przeglądać Twoje edycje na Wikipedii, żeby sprawdzić, co nowego tworzysz albo napisałeś. Swego czasu opublikowałeś na tej stronie serię haseł o katowickich kamienicach (skupiłeś się, jeśli dobrze pamiętam, zawsze możesz mnie poprawić, jeśli jest inaczej) na kamienicach w Śródmieściu, w głównej dzielnicy Twojego rodzimego miasta. Te artykuły o kamienicach (warto chyba wspomnieć o tym dla czytelników) są bardzo szczegółowe, bo oprócz historii mamy takie informacje jak o detalach architektonicznych czy też firmach/sklepach, jakie działają w danym budynku. Skąd to zamiłowanie do przedwojennej zabudowy? Lubisz/lubiłeś pisać o kamienicach na Wikipedii czy to był raczej formalny przymus, żeby tylko poszerzyć bazę artykułów w internetowej encyklopedii?

Podejrzewam, że niejedna osoba sprawdza moją historię edycji :) A tak na serio to wyszedłem pewien czas temu z założenia, że jeżeli samemu się czegoś nie zrobi na Wikipedii, to raczej mała jest szansa, że ktoś inny to uczyni. A co do kamienic, to stosuję tematyczny system pracy nad Wikipedią, tj. koncentruję się na konkretnych zagadnieniach, opracowuje je i jak uważam, że temat ten został wystarczająco wyczerpany bądź też odczuwam pewien rodzaj znużenia zagadnienia to też przechodzę na kolejne. Kiedy zacząłem podejmować pracę nad katowickimi zagadnieniami, były to pierwotnie tematy związane z dzielnicą w której się wychowałem, czyli z Załężem, a potem przeszedłem na opisywanie sąsiednich osiedli. Podobnie jest z kamienicami – to też pewna grupa podobnych do siebie artykułów, przez to też nie musiałem „przeskakiwać” zbytnio ze źródłami, gdyż do tego typu obiektów były one podobne, a też wiedziałem jak sprawnie każdy z artykułów po kolei opracować. Oczywiście, opisywanie kamienic też dawało mi pewną satysfakcję, bo jestem także miłośnikiem zabytkowej architektury i obecnie inaczej patrzę na tego typu obiekty o których wiem, że opracowywałem artykuł m.in. poprzez odkrywanie wcześniej niedostrzeganego piękna tych budynków.

5. Warto też nadmienić dla osób, które przeczytają naszą rozmowę, że bardzo dużo Twoich artykułów otrzymało odznaczenia na Wikipedii najczęściej dwóch kategorii – Dobrego Artykułu i Artykułu na Medal. Najczęściej trzeba się naprawdę poświęcić, żeby stworzyć hasło tak ogromne, aby spełniało normy którejś kategorii. Wiem to z własnego doświadczenia jak pisałem hasło o Philippie Halsmannie, rosyjsko-żydowskim (aktualnie łotewsko-żydowskim) fotografie. W pełni rozumiem twoją pasję dotyczącą Katowic (to widać, chyba dobrze, prawda? (śmiech)), ale czy masz/miałeś jakiś cel tworząc tak obszerne artykuły np. o dzielnicach miasta? Artykuł o Bogucicach, jednej z dzielnic Katowic, otrzymał przykładowo oznaczenie Artykułu na Medal. Jest jeszcze sam artykuł o Katowicach, ale o tym wspomnę w następnym pytaniu. Skąd chęć napisania tak obszernych artykułów, które otrzymały takie oznaczenia?

Marek Mróz, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Myślę, że wynika to po części z artykułu dot. Załęża, który jako drugi w mojej działalności na Wikipedii udało mi się wyróżnić tytułem „Artykuł na Medal” a jako, że został już on odznaczony, a także na ówczesny moment również i dwie inne dzielnice miały wyróżnienie (Dąbrówka Mała i Giszowiec), to jak już wspomniałem wcześniej zająłem się za sąsiednie jednostki. Potem nastąpiła kilkuletnia przerwa od Wikipedii i wróciłem do niej w maju 2020 roku, kiedy jednemu z już medalowych artykułów groziło odebranie wyróżnienia – mowa tu o Giszowcu. Dzięki mojej pracy nad nim udało się ten medal wybronić, a potem to już leciało „z górki” – systematycznie, swoim tempem opisywałem po kolei każdą z katowickich dzielnic, poprawiając przy okazji swój warsztat, a jednocześnie wracałem czasem do swoich starych wyróżnień, korygując już opracowane artykuły.

6. Okej, to teraz Katowice. Warto napisać, że na tę chwilę, czyli w dniu, kiedy ten wywiad został opublikowany, artykuł o Katowicach dalej posiada odznakę Artykułu na Medal. Oczywiście, żebyście wszyscy wiedzieli, to że ten artykuł otrzymał taką odznakę to zasługa naszego dzisiejszego gościa, czyli MacQtosha. Podejrzewam, że kosztowało Cię sporo czasu, żeby ten artykuł prezentował się w takiej formie, miał przysłowiowe ręce i nogi? Zasadniczo zmieniło się wiele, ale chciałbyś może przekazać czytelnikom, jakie zmiany poczyniłeś? Mało z polskich miast (z tych większych to tylko stolica województwa śląskiego się właśnie załapała do tego rankingu) ma taką odznakę. Katowice są jedynym większym miastem, które otrzymały zasłużoną nagrodę.

Powiedziałbym nawet, że w momencie naszej rozmowy Katowice to największe miasto na świecie w polskojęzycznej Wikipedii z takim wyróżnieniem :) A tak na serio, to w pierwszych latach działania Wikipedii w Polsce takich wyróżnień miało wiele dużych polskich miast (w tym i Katowice), ale wówczas ich poziom merytoryczny, a i podejście do takich tematów był zupełnie inny – podobnie jak i do samych Katowic, dlatego też artykuł drugi raz posiada medal. Jako, że forma artykułu na chwilę przed rozpoczęciem edycji bardzo mi się nie podobała i jednocześnie tytuł ten był jednym z częściej oglądanych na Wikipedii w Polsce to wiedziałem, że któregoś dnia muszę zasiąść do tego artykułu i w końcu taki dzień nadszedł. Zebrałem chęci, a miałem też już na tyle duży warsztat i rozeznanie źródłowe, że mogłem zacząć działać. Najpierw zacząłem od kompleksowego przeglądu istniejącego artykułu, wyrzucenia w nim wszelkich akapitów i rozdziałów które nie będą się nadawały do finalnej wersji, dodanie brakujących rozdziałów bądź ich modyfikacja, aż w końcu wziąłem się za merytoryczne uzupełnienia do każdego z działów. Po wszystkim skleiłem „bezład” roboczej wersji tematu w kompleksowy artykuł wraz z kilkukrotnym przeczytaniem całości i redakcją całego tekstu. Nad artykułem w różnym tempie pracowałem około dwa miesiące (najdłużej ze wszystkich pojedynczych przeze mnie do tej pory opisanych artykułów), ale warto było – pamiętam jeszcze ten duży stres na krótko przed kliknięciem „Zapisz” i późniejszą satysfakcję oraz ulgę za dobrze wykonaną pracę.

7. Patrząc na przypisy, bibliografię to korzystasz z wielu źródeł. Jak znajdujesz te wszystkie informacje? Książki, do których się odnosisz to Twoje książki ze studiów czy kupiłeś je specjalnie, żeby napisać te wszystkie hasła na Wikipedii?

W zasadzie niewiele stosuję publikacji ze studiów, gdyż swoją pracę magisterską opracowywałem na temat dworców kolejowych. Tak to posiadam swoją „katowicką biblioteczkę” z wybranymi pozycjami ściśle związanymi z miastem, niejedną z nich kupując specjalnie na potrzeby Wikipedii. Dosyć często z niej korzystam, gdyż jedną z istotniejszych cech artykułów na Wikipedii jest weryfikowalność podawanych informacji, a też w posiadanych publikacjach, nierzadko cenionych wyspecjalizowanych w danych tematach autorów, można wiele interesujących faktów uzyskać.

8. Przedostatnie pytanie, bardziej z gatunku tych filozoficznych. Nie wiem, czy zwróciłeś na to kiedyś uwagę, ale odniosłem kiedyś wrażenie, że ludzie nie zajmujący się na ogół pisaniem artykułów na Wikipedii a tylko czytający je, nie zaglądają czy nie czytają przeważnie, kto jest właściwie twórcą danego hasła. Odgórnie mówią, że dane hasło stworzyła Wikipedia, nie wchodząc w szczegóły, kiedy powstał artykuł, kto za nim stoi. Tak można byłoby powiedzieć ze wszystkim – że np. dany artykuł w „Przekroju” nie napisała dany redaktor czy redaktorka, ale że „Przekrój” napisał taką myśl, że to ich wizja. Masz takie odczucie, że czytelnicy Wikipedii przeważnie nie interesują się twórcami haseł? Że podchodzą właśnie do tego w sposób bardzo ogólnikowy? Jak myślisz, czy to jest krzywdzące np. dla Ciebie, kiedy odpowiadasz za stan wielu artykułów o Katowicach?

Owszem, czuję pewien niedosyt wiedzy o autorach artykułów, ale z drugiej strony taka jest rola Wikipedii – encyklopedii otwartej dla wszystkich, która jest wspólnym dziełem tysięcy osób z całego świata, zarówno z tytułami naukowymi, jak i miłośników danego zagadnienia. Plusem takiego rozwiązania jest to, że taki artykuł np. w przypadku znaczących błędów merytorycznych można łatwo edytować bądź też wnieść swoje uwagi na stronach dyskusji, czego w drukowanych książkach czy artykułach nie ma. Większą za to możliwość dotyczącą wskazania autorów dają zdjęcia i inne multimedia w Commons, w którym autor danego dzieła z reguły może być jeden.

9. Ostatnie pytanie, myślę, że poprzednie pytania to wszystko, o co chciałem Cię zapytać. Powiedz mi, co chciałbyś przekazać czytelnikom, którzy będą czytać ten artykuł? Jakaś złota myśl, cytat, motto? Dziękuję za poświęcony czas.

Przede wszystkim nie bójcie się poznawać swoich małych ojczyzn. Podobnie było i w moim przypadku, gdzie pod wpływem najpierw poszukiwaniu i czytaniu różnych publikacji, a potem edycji artykułów związanych z Katowicami (i nie tylko) często odkrywam je na nowo, a też samo czytanie Wikipedii pozwala nieraz odkryć miejsca, ludzi bądź wydarzenia o których nie miało się wcześniej pojęcia. Jeszcze jedna myśl dla tych którzy chcą, ale nie mają zbytniej odwagi do edycji Wikipedii – jest nią nadrzędna zasada tej wielkiej internetowej społeczności: „Śmiało edytuj strony!”.